Bankalar, özel yasa ile kurulan ve kendilerine alanlarında çeşitli imtiyazlar tanınan, topladıkları mevduatı ve katılım fonlarını sahteciliklere karşı özenle korumak zorunda olan kuruluşlardır. Bankalar sahip oldukları bu vasıfları sebebiyle bankacılık işlemlerinin güvenilen tarafı konumunda olup bu durum, bankaların bir güven kurumu olarak kabul edilmesini ve bankanın sorumluluğunun özel güven sebebiyle ağırlaştırılmasını gerektirir. Bankalar, ağırlaştırılmış sorumluluğun bir gereği olarak objektif özen yükümlülüğü altında bulunmakta olup, buna karşılık hafif kusurlarından dahi sorumludurlar. Bankacılık Kanunu'nun 76. maddesi bankaların, müşterilerinin, verilen hizmetlerden kaynaklanan her türlü sorularına cevap verecek bir sistem kurmakla ve bu hizmetle ilgili bilgiyi müşterilerine bildirmekle yükümlü oldukları hükmünü, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununun 8. maddesi Kart Çıkaran Kuruşların kart çıkarma ve buna ilişkin yükümlülüklerini düzenlenmiştir. Aynı Yasa'nın 33. maddesinde kart çıkaran kuruluşların ilgili düzenlemeler ile getirilen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde gerekli basiret ve özeni göstermekle yükümlü oldukları öngörülmüştür.

T.C.

YARGITAY

11. Hukuk Dairesi

Esas No: 2020/5738

Karar No: 2020/4350

Karar Tarihi: 22/10/2020

Taraflar arasındaki davanın Bakırköy 6. Tüketici Mahkemesi tarafından yukarıda 2018/591-2019/881 sayı ve 25.09.2019 tarihi belirtilen kararın HMK 363. maddesi uyarınca kanun yararına bozulmasının Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmesi üzerine, dava dosyası ve içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve diğer tüm dosya kapsamı delil ve belgeler incelendi. Gereği müzakere edilip düşünüldü.

Davacı vekili, davalı Bankaca verilen kredi kartından bilgisi ve rızası hilafına 3.900,00 TL mail order yöntemiyle davalı bankanın üye işyeri sahibi Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv-S. F. tarafından çekildiğini, müvekkilinin olayı fark etmesi üzerine 18.01.2018 tarihinde itiraz formu ile davalı Bankaya başvurduğunu, müvekkiline ödenmesi gereken ve bakiye 2.200,00 TL'nin ödenmesi amacıyla müvekkili tarafından bankaya başvurulmasına rağmen iade gerçekleşmediğini, Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv S. F. tarafından 15.09.2017 tarihinde 1.700,00 TL'nin müvekkiline iade edildiğini, müvekkilinin bakiye 2.200,00 TL alacağı için 20.02.2018 tarihli dilekçesi ile Esenler Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığına başvurduğunu, ancak Esenler Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığının iki ayrı davalı için vermiş olduğu 2 ayrı karar ile görevsizlik kararı verdiğini, kararların usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek Garanti Bankası hakkındaki 19.06.2018 tarihli Karar ile Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv S. F. hakkında verilen 25.07.2018 tarihli kararların 6502 sayılı TKHK madde 70 gereğince itirazen kaldırılarak iptaline, 2.200,00 TT.'nin faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı banka vekili, müvekkili ile Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv S. F. arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmadığını, davaya konu olayda üye işyerinin sorumlu olduğunu, davaya konu 7.9.2017 tarihli 3.900,-TI. tutarlı işlemin müvekkili tarafından üye işyerine verilen pos cihazından gerçekleştiğini, işleme ilişkin log kayıtlarını dosyaya sunduklarını, işlemin mail order olarak yapıldığını, uluslararası kart çıkaran kuruluşlara ait kurallar gereği kart hamilinin onayı olmaksızın tamamlanan mail order işlemlerinde finansal sorumluluğun üye iş yerine ait olduğunu, bankaya kusur izafe edilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, davacının bilgisi dışında gerçekleşen işlemde harcama tutarının 1.700,-TL'sinin banka tarafından davacıya iade olunduğu, davalı banka ile Ö. Lastik firması arasında üye işyeri sözleşmesinin varlığı noktasında dosyada bir bilgi ve belge bulunmadığı, aynı zamanda davacının Esenler İlçe TSHH'ye Ö. Lastik Kauçuk firması yönünden başvuruda bulunduğu, bu bakımdan banka ve kredi kartları uygulamalarına uygun hareket eden davalı banka yönünden davacıya ödenmeyen tutarlar noktasında husumetin oluşmadığı gerekçesiyle davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.

Davacının o dilekçesi, Adalet Bakanlığı'nın talebi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, davalı Bankanın vermiş olduğu cevap dilekçesinde ve bilirkişi raporunda Ö. Lastik - S. F.'ın işyerinin davalı Bankanın üye işyeri olduğunun anlaşıldığı, 1.700,00 TL'yi bankanın yahut diğer davalının iade etmesi ile husumetin belirlenmesinde hukuki illiyet bağı kurulamadığı, dava dilekçesinde 1.700,00 TL'nin Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv-S. F. tarafından ödenmiş olduğunun beyan edildiği ve davacının Tüketici Hakem Heyetine her iki davalı için aynı dilekçede başvuruda bulunduğu anlaşıldığından husumet nedeniyle davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle hükmün 6100 sayılı HMK m.363/1 uyarınca kanun yararına bozulması istenmiştir.

Dava, davacının davalı Bankaca verilen kredi kartından bilgisi ve rızası hilafına mail order yöntemiyle yapılan alışveriş nedeniyle uğradığı zararın tazmini istemine ilişkindir.

Yukarıda yapılan özetten anlaşılacağı üzere davacı vekili, müvekkiline ait kredi kartından müvekkilinin onayı olmadan mail order yöntemiyle 07.08.2017 tarihinde 3.900,-TL çekildiğini, 18.01.2018 tarihli itiraz formu ile 2.200,-TL'nin iadesi için davalı Garanti Bankası'na müracat edilmesine rağmen bankanın talebi karşılamadığını iddia etmiştir.

Davalı banka vekili ise davacının, müvekkili bankanın müşterisi ve kredi kartı hamili olduğunu, dava konusu işlemin müvekkilince üye işyerine verilen pos cihazı ile gerçekleştirildiğini, işleme ilişkin log kayıtlarını dosyaya sunduklarını, mail order yöntemi ile gerçekleştirilen işlemlerden dolayı müvekkili bankaya kusur izafe edilemeyeceğini savunmuştur.

Mahkemece, yazılı gerekçe ile davalı banka yönünden davanın pasif husumet nedeniyle reddine karar verilmiş ise de bankalar, özel yasa ile kurulan ve kendilerine alanlarında çeşitli imtiyazlar tanınan, topladıkları mevduatı ve katılım fonlarını sahteciliklere karşı özenle korumak zorunda olan kuruluşlardır. Bankalar sahip oldukları bu vasıfları sebebiyle bankacılık işlemlerinin güvenilen tarafı konumunda olup bu durum, bankaların bir güven kurumu olarak kabul edilmesini ve bankanın sorumluluğunun özel güven sebebiyle ağırlaştırılmasını gerektirir. Bankalar, ağırlaştırılmış sorumluluğun bir gereği olarak objektif özen yükümlülüğü altında bulunmakta olup, buna karşılık hafif kusurlarından dahi sorumludurlar. Bankacılık Kanunu'nun 76. maddesi bankaların, müşterilerinin, verilen hizmetlerden kaynaklanan her türlü sorularına cevap verecek bir sistem kurmakla ve bu hizmetle ilgili bilgiyi müşterilerine bildirmekle yükümlü oldukları hükmünü, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunun 8. maddesi Kart Çıkaran Kuruşların kart çıkarma ve buna ilişkin yükümlülüklerini düzenlenmiştir. Aynı Yasa'nın 33. maddesinde kart çıkaran kuruluşların ilgili düzenlemeler ile getirilen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde gerekli basiret ve özeni göstermekle yükümlü oldukları öngörülmüştür.

Buna göre somut uyuşmalıkta davacı ile davalı banka arasında imzalanan Garanti Kredi Kartları Üyelik Sözleşmesinin tarafı olan davalı bankaya husumet düşeceğinden mahkemece davalı banka yönünden davanın pasif husumet nedeniyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, HMK 363/1 maddesi gereği bozulması gerekmiştir.

SONUÇ

Yukarıda açıklanan nedenlerle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 6100 sayılı HMK'nın 363. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına BOZULMASINA, aynı yasanın 363/son maddesi hükmü uyarınca kararın bir örneğinin Resmi Gazete'de yayımlanmak üzere Adalet Bakanlığı'na gönderilmesine, 22.10.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Morg Ünitesine Yerleştirilen Gizli Kamera / Özel Hayatın Gizliliği

Özet: Olayda bir eğitim araştırma hastahanesi morg ünitesinde çalışan sözleşmeli memur çalışma odasında gizli kamera olduğu iddiasıyla ve özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği gerekçesiyle şikayette bulunmuştur. Rektörlükçe konuyla ilgili yapılan soruşturmada şüpheliler kameranın hastahanenin güvenliği için kurulmuş olduğu ve söz konusu odanın kişisel bir oda olmadığı beyanlarında bulunmuşlardır. Rektörlükçe oluşturulan Yetkili kurul tarafından men-i muhakeme kararı verilmiş ve bu yetkili dairece onanmıştır. Bunun üzerine Danıştay, özel hayatın gizliliği suçunun maddi unsurunun kişilerin gizli yaşam alanına girerek veya başka suretle başkaları tarafından görülmesi mümkün olmayan bir özel yaşam olayının saptanması ve kaydedilmesi olduğu ve olaydaki odanın da şikayetçiye bir anlamda yaşam alanı olarak tahsis edilmiş olduğu gerekçesiyle men-i muhakeme kararını bozmuştur.

Esas: 2014/232
Karar: 2014/25
Karar Tarihi: 19.02.2014

… Üniversitesi Rektörlüğünün 03.02.2014 tarih ve 1364 sayılı yazısı ekinde gönderilen soruşturma dosyası ile yukarıda belirtilen Kurul kararı ve bu karara şikayetçi tarafından yapılan itiraz, Tetkik Hakimi açıklamaları dinlenildikten sonra, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 53 üncü maddesi uyarınca incelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :

Dosyanın incelenmesinden, … Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Morg Ünitesinde sözleşmeli memur olarak görev yapan şikayetçi …’ün 08.06.2012 tarihli dilekçe ile, çalışma odasında bulunan yangın alarm cihazına gizli kamera yerleştirildiği, bu durumun tutanak ve resim çekilmek suretiyle tespit edildiği, özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği iddiasıyla Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığına şikayette bulunduğu, konuyla ilgili olarak Rektörlükçe yapılan soruşturma sonucu düzenlenen fezlekede, şüphelilerin ifadelerinde özetle; kamera sisteminin Hastanenin güvenliğini sağlamak amacı ile kullanıldığı, …’ün çalışma odasının, ölüm kayıt defterinin bulunduğu kayıt odası olduğu, bu odanın kişisel bir oda olmadığı, bahse konu kameranın kişisel takip amaçlı olmadığı, Morg Ünitesine giren çıkanları görüntüleyen, art niyetli kişilere yönelik önlem amacıyla duman ikaz sistemine yerleştirilen bir kamera olduğu, Hastanenin güvenlik açısından riskli olan tüm birimlerinde kamera bulunduğu, Morg Ünitesinin bodrum katında kritik bir yer olduğu hususlarını beyan ettikleri, söz konusu ifadeler değerlendirilmek suretiyle şikayetçinin özel hayatının gizliliğinin ihlal edilmediği, bu iddiayı ispatlayacak somut bilgi, belge ve delile ulaşılamadığı belirtilerek şüphelilerin men-i muhakemelerine karar verilmesinin önerildiği, Yetkili Kurulca da bu öneri doğrultusunda karar verildiği anlaşılmıştır.

Öncelikle belirtmek gerekir ki, şikayetçinin Morga yerleştirilen gizli kameralar ile görüntülerinin kaydedildiğine ilişkin şikayeti üzerine yapılan soruşturma sonucunda Rektörlükçe oluşturulan Yetkili Kurul tarafından verilen 17.12.2013 tarih ve 13 sayılı men-i muhakeme kararının Dairemizin 30.01.2014 tarih ve E:2014/140, K:2014/129 sayılı kararıyla onandığı, bu dosyada ise şikayetçinin, çalışma odasındaki yangın alarm cihazına gizli kamera kurdurularak özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiği iddialarının soruşturulduğu, anılan soruşturma sonucunda da Yetkili Kurulun 17.12.2013 tarih ve 14 sayılı kararıyla şüphelilerin men-i muhakemelerine karar verildiği, böylece biri Morg Ünitesi, diğeri şikayetçinin çalışma odası olmak üzere gizli kamera kurdurulması ve görüntülerin kaydedilmesi eylemleri nedeniyle soruşturma yapıldığı, her iki suçun da suçun işlendiği yer itibarıyla birbirinden farklı olduğu görülmüştür.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının “Özel hayatın gizliliği ve korunması” başlığı altındaki 20’nci maddesinde, herkesin özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkı olduğu, özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamayacağı hüküm altına alınmıştır.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Özel hayatın gizliliğini ihlal” başlıklı 134’üncü maddesinde ise, kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlâl eden kimsenin bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı, gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlâl edilmesi hâlinde ise verilecek cezanın bir kat artırılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Bu suçun maddi unsurunun, kişilerin gizli yaşam alanına girerek veya başka suretle başkaları tarafından görülmesi mümkün olmayan bir özel yaşam olayının saptanması ve kaydedilmesi olduğu, anılan suçla korunan hukuki menfaatin ise, kişilerin gizli yaşam alanlarının kayıt altına alınmasının önüne geçilmesi, bu şekilde kişilerin mahremiyet hakkını, özel hayatına müdahalenin korunması olduğu açıktır.

Olayda, Üniversite tarafından şikayetçiye bir anlamda yaşam alanı olarak tahsis edilen odadaki yangın alarmı cihazına gizli kamera yerleştirilmek suretiyle şikayetçinin özel hayatının gizlice kayda alındığı, bu durumun tutanak düzenlenmek ve resim çekilmek suretiyle somut olarak ortaya konulduğu, kaldı ki, şüphelilerin ifadelerinde de bu durumun kabul edildiği, şikayetçinin kişisel odası niteliğinde sayılması gereken çalışma odasına gizlice kamera yerleştirmek ve şikayetçiyle ilgili hususları kayda almak suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun işlendiği, bu nedenlerle mevcut delillerin atılı suçtan dolayı şüpheliler hakkında kamu davası açılmasını gerektirecek nitelikte olduğu anlaşıldığından, … Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan Yetkili Kurulun 17.12.2013 tarih ve 14 sayılı men-i muhakeme kararının bozulmasına, atılı suç nedeniyle şüphelilerin lüzum-u muhakemelerine, eylemlerine uyan Türk Ceza Kanunu’nun 134 üncü maddesi uyarınca yargılanmalarına, yargılamanın … Asliye Ceza Mahkemesinde yapılmasına, dosyanın karar ekli olarak Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığına, kararın birer örneğinin Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğüne ve itiraz edene gönderilmesine 19.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Olay Tarihindeki Kesin Yaşın Hesaplanması / Maktulenin Kesin Yaşı İçin Adli Tıp Kurumu Genel Kurulundan Rapor Alınması Gerektiği

Özet: Kendisinin 1992 yılı Aralık ayında cezaevine girdiği, kızı olan maktule …’ın da 1993 yılı Mart ayında dünyaya geldiğini belirtmesi karşısında, maktulenin hangi tarihte hangi eğitim kurumlarında eğitim gördüğünün araştırılması, daha sonrasında maktulenin olay tarihindeki kesin yaşının tespiti açısından kemik grafilerinin ve tüm dosyanın Adli Tıp Kurumu Genel Kuruluna gönderilip maktulenin yaşı ile ilgili olarak kesin rapor aldırılarak, ayrıca sonucuna göre sanık hakkında TCK’nun 82/1-e maddesinin uygulanıp uygulanmayacağının, araştırma, tartışma ve irdeleme konusu yapılması gerekirken, belirtilen hususlarda kovuşturma genişletilmeden sanığın eksik kovuşturmayla cezalandırılmasına karar verilmesi, bozmayı gerektirmiştir.


Esas: 2017/2950
Karar: 2018/173
Karar Tarihi: 23.01.2018

TÜRK MİLLETİ ADINA

Gerekçeli kararın müşteki Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına 09.03.2016 tarihinde tebliğ edilmesi karşısında, yasal süresinden sonra 17.03.2016 tarihinde yapılan temyiz isteminin CMUK’nun 317. maddesi uyarınca REDDİNE karar verilmiştir.

Sanık … müdafiinin yasal süreden sonra olan duruşmalı inceleme isteminin CMUK’un 318. maddesi uyarınca REDDİNE karar verilmiştir.

Toplanan deliller karar yerinde incelenip, sanık …’un, maktul …’a karşı eyleminin sübutu kabul ve takdir kılınmış, savunmaları inandırıcı gerekçelerle reddedilmiş, incelenen dosyaya göre verilen hükümde bozma nedenleri dışında bir isabetsizlik görülmemiş olduğundan, katılan … vekilinin, tasarlamanın, canavarca hisle öldürmenin varlığına, eylemin eşe karşı gerçekleştiğinin, maktulün hamile olduğu ve sanığın bunu bildiğine, töre saikiyle işlendiğine vesaireye, katılan … vekilinin sanığın maktulün hamile olduğunu bildiğine vesaireye, sanığın bir nedene dayanmayan, sanık müdafiinin eylemin TCKnın 87/4. kapsamında olduğuna, haksız tahrikin varlığına, TCK’nın 62. uygulamamanın hatalı olduğuna vesaireye yönelen ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine;

Ancak;
1) Adli Tıp Kurumu 2. İhtisas Kurulunun 24/01/2014 gün, 729441062-101.01.02 -2014/8839/738 sayılı raporunda maktule …’ın 05/08/2012 olay tarihinde 17 yaşını ikmal edip 18 yaşını bitirmediğinin, Gaziantep Av. .. Devlet Hastanesinin raporunda; maktulenin 03.05.2011 tarihi itibariyle 17 yaşında olduğunun, Gaziantep E Tipi Kapalı Cezaevi Müdürlüğünün 23/10/2013 tarih, Gaziantep H Tipi Kapalı Cezaevinin 03/12/2013 tarih ve Yozgat Cumhuriyet Başsavcılığının 17/02/2014 tarihli yazılarında, maktulenin biyolojik babası olarak tespit edilen …’un 1992-1995 yılları arasında cezaevinde olduğu ve 1992-1995 yılları arasında herhangi bir sebeple ceza infaz kurumundan çıkartılmadığının belirtildiği, maktulenin babası olan …’un katılan sıfatıyla alınan ifadesinde, kendisinin 1992 yılı Aralık ayında cezaevine girdiği, kızı olan maktule …’ın da 1993 yılı Mart ayında dünyaya geldiğini belirtmesi karşısında, maktulenin hangi tarihte hangi eğitim kurumlarında eğitim gördüğünün araştırılması, daha sonrasında maktulenin olay tarihindeki kesin yaşının tespiti açısından kemik grafilerinin ve tüm dosyanın Adli Tıp Kurumu Genel Kuruluna gönderilip maktulenin yaşı ile ilgili olarak kesin rapor aldırılarak, ayrıca sonucuna göre sanık hakkında TCK’nun 82/1-e maddesinin uygulanıp uygulanmayacağının, araştırma, tartışma ve irdeleme konusu yapılması gerekirken, belirtilen hususlarda kovuşturma genişletilmeden sanığın eksik kovuşturmayla cezalandırılmasına karar verilmesi,

2) 24.11.2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 08.10.2015 tarih, 2014/140 esas ve 2015/85 sayılı kararı ile 5237 sayılı TCK’nın 53. maddesinin iptal edilen bölümlerinin değerlendirilmesi zorunluluğu,

Bozmayı gerektirmiş olup, katılanlar vekillerinin, sanığın ve müdafiinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görülmüş olduğundan, hükmün tebliğnamedeki düşünceye uygun olarak BOZULMASINA, sanık hakkında tayin olunan ceza miktarı ile bozma gerekçesi dikkate alınarak, sanığın tahliye talebinin REDDİNE, 23/01/2018 gününde oybirliği ile karar verildi.